Ook in 2013 maakten we Nederland en Europa slimmer. Onder andere door ons in het Europese debat over auteursrecht te mengen, door kansen voor sociale ondernemingen in Nederland te verkennen en door nieuwe methodes op het terrein van sociale innovatie te ontwikkelen.
De decentralisatie van overheidstaken naar gemeenten, de opkomst van burgerinitiatieven, een lerarenagenda en de gevolgen van bezuinigingen in de culturele sector: het zijn ontwikkelingen waar Kennisland bovenop zit. Dit doen we door het debat erover te entameren, concrete interventies te ontwikkelen én uit te testen en daar weer van te leren.
2013 was ook het jaar waarin we twee nieuwe organisaties oprichtten: met Voor je Buurt ondersteunen wij initiatieven op buurtniveau via crowdfunding en crowdsourcing en met de KL Academie richten wij ons op leiderschaps- en organisatieontwikkeling binnen maatschappelijke en commerciële organisaties.
Klik op de pijlen rechtsonder voor een overzicht (in willekeurige volgorde) van onze activiteiten, successen en ook een mislukking.
Op 3 december 2013 presenteerde Eurocommissaris Vassiliou tijdens het European Culture Forum de 12 winnaars van de door ons georganiseerde @diversity-competitie. In 2014 zullen wij de winnaars onder meer via coachingtrajecten bij het implementeren van hun ideeën begeleiden.
1 / 30
Op de foto: Eurocommissaris Androulla Vassiliou
We startten in 2013 met Voor je Buurt, een van ‘s werelds eerste crowdfundingplatforms voor buurtinitiatieven. In Nederland bestonden al succesvolle crowdfundingplatforms voor ondernemers en kunstprojecten, maar wij laten als eerste zien dat online crowdfunding ook op buurtniveau werkt. In 2013 was 83% van de initiatieven die geld, hulp en materiaal inzamelden succesvol. Meer dan 1.000 supporters hebben bijgedragen en hiermee werd maar liefst 100.000 euro opgehaald. Bekijk het platform en de blog!
2 / 30
Foto: Buurtcamping in het Oosterpark te Amsterdam door Ernst Yperlaan
Begonnen als kleine pilot met 10 leraren in 2008 bediende het Onderwijs Pioniers-programma in 2013 bijna 60 leraren in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Leraren realiseerden met behulp van Onderwijs Pioniers succesvolle initiatieven op het vlak van o.a. gamification, taalproblematiek, instructiefilmpjes, iPad-onderwijs en netwerkleren.
3 / 30
Ruim 100 scholen zijn sinds 2013 met ondersteuning van IIO op Maat (van de InnovatieImpuls Onderwijs) hun onderwijs beter gaan organiseren. Deze scholen leren van ervaringsdeskundigen uit de IIO Experimenten op 150 scholen in primair en voortgezet onderwijs. Bijvoorbeeld over hoe ze aan grote groepen leerlingen les kunnen geven met behulp van ICT en toch recht doen aan niveauverschillen.
4 / 30
Na een intensieve tweejarige consultatieperiode heeft Creative Commons in december 2013 de 4.0-versie van haar licenties gelanceerd. Kennisland heeft er mede voor gezorgd dat de licenties goed aansluiten bij het Nederlands en Europees recht. De 4.0-licenties zijn in tegenstelling tot de vorige versies universeel toepasbaar en van toepassing op het Europese databankenrecht.
5 / 30
Foto: Nigel Howe (CC BY)
In 2013 groeide het netwerk van vernieuwers in de publieke sector tot 4.000 leden en werden er mooie initiatieven mogelijk gemaakt, waaronder Serious Ambtenaar en Publieke Veranderaars. Bovendien waren er ongeveer 30 Doetanks actief.
6 / 30
EYE heeft uit haar enorme collectie filmgeschiedenis ruim 150 films integraal op een eigen portal op Open Beelden gezet. Ze zijn daarmee niet alleen te bekijken, maar ook vrij beschikbaar voor hergebruik, bijvoorbeeld op Wikipedia of in nieuwe creatieve werken. Wij adviseerden EYE op het gebied van auteursrecht, communicatie en aansluiting met community's. Lees meer
7 / 30
Nederland kent sinds 2013 een leiderschapsprogramma speciaal voor de culturele sector: Leiderschap in Cultuur (LinC), mede ontwikkeld en uitgevoerd door KL. Maar liefst 164 professionals meldden zich aan voor dit intensieve traject. Na een zorgvuldige selectie is LinC van start gegaan met 20 diverse deelnemers die hun creativiteit en intuïtie inzetten voor een vitale, slagvaardige en financieel gezonde sector. Lees meer
8 / 30
Foto: Ed Schipul (CC BY)
Met de succesvolle pilot van Creative Commons Nederland en Buma/Stemra, waarin het voor leden van Buma mogelijk werd om CC-licenties te gebruiken, hebben we aangetoond dat Creative Commons prima te combineren is met collectief rechtenbeheer. Buma heeft de pilot dan ook omgezet in een structurele regeling.
Nu de rest van Europa nog…
9 / 30
Foto: SimSullen (CC BY-NC-SA) The Black Atlantic tijdens optreden in Hafenliebe, Dortmund. The Black Atlantic publiceert
op het label ‘Beep! Beep!’ waarbij de hele muziekcatalogus onder een Creative Commons-licentie vrijgegeven wordt.
SINN (Sociale Innovatie Netwerk Nederland, mede opgericht door Kennisland) organiseerde 6 Social Innovation Meetups met enorm veel belangstelling. Tientallen deelnemers discussieerden in Pakhuis de Zwijger over nieuwe verdienmodellen, armoedebestrijding, labs voor sociale verandering, sociaal ondernemerschap en andere onderwerpen rond sociale innovatie.
10 / 30
Illustratie: Erik Nap
In 2013 deden we mee aan de stakeholdersdialoog 'Licenses for Europe' van de Europese Commissie. Zoals verwacht leverde een jaar praten over licenties geen recept op voor een Europees auteursrecht dat voldoet aan de eisen van de digitale tijd. Inmiddels heeft de Europese commissie dit ook begrepen en een publieke consultatie over hervorming van de auteursrechtelijke regels gelanceerd (zie youcan.fixcopyright.eu).
11 / 30
Foto: Europese Commissie (alle rechten voorbehouden)
Samen met een creatief team van kunstenaars en ontwerpers onderzochten we de mogelijke rol van social design als veranderstrategie voor ingewikkelde maatschappelijke vraagstukken in de Wicked Series (i.s.m. Hivos). Dit leverde nieuwe perspectieven, inzichten, oplossingsrichtingen en een nieuw netwerk op. Lees meer en volg ons project met de vrouwenopvang waarin de methode verder wordt uitgewerkt.
12 / 30
Foto: Aukje Dekker
Samen met InWithForward zijn we in oktober begonnen met Kansen die werken. In deze bijzondere, nieuwe aanpak co-designen we interventies mét vrouwen in de opvang in Apeldoorn. Door de grotere betrokkenheid leren we de problematiek van deze vrouwen veel beter kennen waardoor we tot nieuwe oplossingen komen en zij sneller op eigen benen kunnen staan.
13 / 30
Na 3 jaar InnovatieImpuls Onderwijs (IIO) zien we steeds meer kansen om de geleerde lessen en ervaringen over te dragen aan andere scholen door het hele land. Het afgelopen jaar doorliepen 20 IIO'ers een leerprogramma: de Innovatiebrigade. Zij helpen nu andere scholen op weg in hun innovatievraagstukken.
14 / 30
Samen met Hivos nodigden we 40 professionals van 20 verschillende labs uit voor Lab2: een succesvol tweedaags event over, voor en door labs. Dit resulteerde in een nieuw lab-netwerk, een publiek debat met het Sociale Innovatie Netwerk, een beleidsontbijt in Den Haag en een aantal presentaties en publicaties, onder andere in de Stanford Social Innovation Review.
15 / 30
In 2013 hebben we samengewerkt met Europeana om de verwarring rondom de rechtenstatus van erfgoed op te lossen. Sinds het begin van de campagne in maart 2012 zijn er meer dan 4 miljoen objecten gelabeld op een manier die hergebruik toestaat. Lees meer
16 / 30
Beeld: La Corniche bij Monaco, Claude Monet, 1884 (Publiek Domein)
Tot halverwege 2013 waren we betrokken bij het Topteam Creatieve Industrie en de Dutch Creative Council waar we ons sinds 2010 hebben ingezet voor de zelforganisatie en lobbykracht van de creatieve bedrijfstakken. Met succes. De positie van de Nederlandse creatieve industrie is steviger dan ooit in Den Haag en in Brussel. Lees meer
17 / 30
Foto: Sebastiaan ter Burg (CC BY-SA)
Het Verenigd Koninkrijk heeft sociale ondernemingen al lang in het vizier, net als Frankrijk, Italië en België. Samen met Social Enterprise NL creëerden we een opening bij het ministerie van Economische Zaken voor het stimuleren van social enterprises. Nu nog concrete maatregelen om deze opkomende sector aan te moedigen. Lees meer en bekijk het rapport ‘Stimulansen voor de social enterprise sector’.
18 / 30
Illustratie: Spraakmakende Verbeelding
In 2013 lanceerde de Europese Commissie de eerste Social Innovation Competition om sociale innovatie op de kaart zetten en sociale vernieuwers te ondersteunen. Kennisland organiseerde een Social Innovation Academy om de 30 finalisten te helpen bij het verder brengen van hun projecten. Lees meer over de Academy en de winnaars van de competitie.
19 / 30
Hoe klonk Nederland en hoe klinkt het vandaag? Samen met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en de Auditieve Dienst hebben we ervoor gezorgd dat er ruim 2.500 archiefgeluiden en nieuwe geluiden onder een open licentie beschikbaar zijn.
20 / 30
Onder het motto ‘Durf te delen’ onderzocht Kennisland in het programma Onderwijs Pioniers de waarde van storytelling in de innovatiepraktijk. Uit onderzoek onder de deelnemende leraren bleek dat verhalen innovatie aanjagen en bovendien vernieuwing direct zichtbaar kunnen maken. Op basis van deze inzichten ontwikkelden we een methode voor dynamische evaluatie.
21 / 30
Rekenkamers onderzoeken altijd of het voorgestelde beleid is uitgevoerd. De echte vraag is natuurlijk: heeft het uitgevoerde beleid het gewenste effect gehad? Om deze reden zette KL’s Slimmernetwerk de Doetank Maatschappelijk Rekenkameronderzoek op. Resultaat van de Doetank was een zelfontwikkelde onderzoeksmethode in de praktijk die de effecten van beleid op burgers inzichtelijk maakt.
22 / 30
Tekeningen: Yulia-ink
Voor de vijfde keer organiseerde Kennisland een Safari, dit keer samen met Hivos en de UvA. 10 dagen lang bogen 23 deelnemers uit 11 verschillende landen zoals Kenia, Italië en Iran zich over taaie maatschappelijke vraagstukken in Amsterdam. Hieruit kwamen vernieuwende aanpakken voor onder andere jeugdwerkloosheid, de jeugdzorg, een achterstandswijk en de opkomst van de deeleconomie. De safari heeft zich ontwikkeld van summerschool naar structurele aanpak. Lees meer
23 / 30
De afgelopen 3 jaar is er veel bereikt in de Europese opendatascene. Veel publieke instellingen en organisaties hebben hun data vrijgegeven en veel ontwikkelaars zijn hier in opendatacompetities mee aan de slag gegaan. In juni openden we onder de vlag Apps for Europe de eerste Business Lounge in Amsterdam om opendata-appmakers te koppelen aan incubators, investeerders en opendata-experts en zo een boost te geven aan deze beginnende ondernemingen. Lees meer
24 / 30
Op 20 november schreef Kimon in een opiniestuk dat er in de Lerarenagenda van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) te weinig aandacht was voor vernieuwing door leraren zelf. Hij werd vervolgens uitgenodigd door OCW om samen een actienetwerk rond de Lerarenagenda op te zetten.
25 / 30
Kennisland wil behalve een sterke kennissamenleving ook specifieke vernieuwingsvragen van maatschappelijke én commerciële organisaties bedienen. Daarvoor hebben we de KL Academie opgericht, gespecialiseerd in leiderschaps- en organisatieontwikkeling. Wegens grote belangstelling is er 3 maanden na de start al een extra senior adviseur aangetrokken. Lees meer
26 / 30
Bovenbouwleerlingen van 23 scholen die meedoen aan het IIO Experiment Leerlingen voor Leerlingen hebben ruim 1.100 instructiefilmpjes opgenomen en gereviewd. Deze filmpjes zijn vrij te gebruiken in de onderbouw van alle scholen in Nederland. Vrijwel alle vakken in zowel het VMBO, HAVO als VWO zijn vertegenwoordigd.
27 / 30
In de Doetank Kennisbehoud begeleidde Kennisland een groep Kennismanagers van 5 overheidsorganisaties met het ontwikkelen van een interviewtechniek. De techniek helpt bij het in kaart brengen van niet opgetekende, maar vaak cruciale kennis van ervaren medewerkers in een organisatie. De methode werd met succes getest en geïmplementeerd bij een groep landmeters bij Kadaster.
28 / 30
Foto: 'Surveying at Innveien, Veiholmen, 1923' door Kristian Berge
In december is Paul Keller benoemd tot lid van de board of directors van de Amerikaanse non-profitorganisatie Creative Commons. Hij is hiermee de eerste Europeaan in het hoogste gremium van de free culture-organisatie. De benoeming volgt op de strategische heroriëntering van Creative Commons om zich actiever op modernisering van het auteursrecht te richten.
29 / 30
30 / 30